“พอเธอไม่อยู่ ฉันรู้สึกว่าบ้านไม่เหมือนบ้านอีกเลย”

คุณเป็ดพูดกับคุณกบเมื่อทั้งสองได้พบกันอีกครั้ง  

.

ก่อนหน้านั้น  คุณเป็ดผู้ซึ่งไม่ชอบเปียกได้พบกับคุณกบในวันที่พายุกระหน่ำจนหลังคาบ้านรั่ว  คุณเป็ดออกไปหยิบถังน้ำมารองน้ำฝน  ทำให้เขาได้พบกับคุณกบ คุณเป็ดเชิญคุณกบมาพักในบ้าน  ดูเหมือนว่าพื้นที่ที่ตรงกับรูรั่วบนหลังคาจะเป็นมุมที่คุณกบโปรดปราน  ระหว่างที่อยู่ด้วยกัน  พวกเขากินอาหารเย็นด้วยกัน  ผลัดกันอ่านนิทาน และบอกราตรีสวัสดิ์ 

.

จนกระทั่งวันหนึ่งพวกเขาก็รู้ว่าบ้านของคุณกบอยู่ที่ไหน   คุณเป็ดส่งคุณกบกลับบ้านไปแล้ว  ทุกอย่างดูเหมือนเดิม  แต่คุณเป็ดรู้สึกไม่เหมือนเดิม   เมื่อฝนเริ่มตกอีกครั้ง  คุณเป็ดจึงออกเดินทางไปตามหาคุณกบ  เขาฝ่าพายุฝนอย่างไม่ย่อท้อ  แม้ฝนจะสาดเข้าใส่  รองเท้าหลุด  ร่มปลิวหลุดจากมือ  เสื้อกันฝนหลุดออกไปจากตัว   คุณเป็ดผู้ซึ่งไม่ชอบเปียกก็ยอมเปียก  ในที่สุด...คุณเป็ดก็ได้พบคุณกบอีกครั้ง  

.

นั่นเป็นที่มาของประโยคที่คุณเป็ดบอกว่า “พอเธอไม่อยู่ ฉันรู้สึกว่าบ้านไม่เหมือนบ้านอีกเลย”  หน้าสุดท้ายของหนังสือ  รูรั่วบนหลังคาก็ซ่อมเสร็จแล้ว  รูรั่วกลายเป็นช่องกระจกที่จะเปิดรับฝนสำหรับคุณกบ  หรือรับแสงจันทร์สำหรับคุณเป็ดก็ได้  บ้านหลังนี้จึงกลายเป็น “บ้านที่เป็นบ้าน” ของทั้งสอง  

.

บ้านที่ไม่เหมือนบ้าน  สะท้อน  Symbolic Interactionism หรือ “ปฏิสัมพันธ์เชิงสัญลักษณ์” ของ George Herbert Mead  ที่กล่าวว่าพฤติกรรมของคนเราเกิดจากความหมายที่เราสร้างขึ้นจากการปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น และสิ่งต่าง ๆ ในโลก

.

ก่อนพบคุณกบ  บ้านของคุณเป็ดมีความหมายแค่เพียง “พื้นที่ปลอดภัย” เป็นที่หลบฝน  ที่อ่านหนังสือ  ที่จิบเครื่องดื่มร้อน ๆ  คุณเป็ดไม่จำเป็นต้องออกจากบ้าน  เพราะมีทุกอย่างอยู่ในบ้านแล้ว  ในขณะที่ข้างนอกบ้านเป็นที่ที่ไม่ปลอดภัย  ที่ที่ไม่สบายใจ  ที่ที่เปียก

.

ระหว่างที่คุณกบอยู่ด้วย  บ้านมีความหมายเป็น “พื้นที่ของมิตรภาพและความรัก” เป็นที่ที่อบอุ่น สนุก และมีความสุข  ผ่านการกินอาหารเย็นด้วยกัน  อ่านนิทาน และบอกราตรีสวัสดิ์   คุณกบก็กลายเป็นสัญลักษณ์ของ “การเติมเต็มหัวใจ”

.

เมื่อคุณกบจากไป  บ้านมีความหมายลดลง  เหลือแค่ “พื้นที่ว่างเปล่า” นั่นจึงเป็นเหตุให้คุณกบยอมเปียกทั้งที่ไม่ชอบเปียก   ความเปียกและพายุฝนไม่ใช่สิ่งน่ากลัวอีกต่อไป  คุณเป็ดยอมเผชิญ  เพื่อไปตามหาสิ่งที่สำคัญกว่า

.

บ้านที่เป็นเพียงที่หลบฝน กลายเป็นที่แห่งความรัก  

ฝนที่เคยเป็นสิ่งที่ต้องหลีกเลี่ยง กลายเป็นสิ่งที่ควรเผชิญเพื่อคนสำคัญ 

กบที่เป็นคนแปลกหน้า กลายเป็นเพื่อผู้เปลี่ยนชีวิต 

เป็ดที่เคยเลี่ยงความเปียก กลายเป็นผู้กล้าเผชิญสิ่งที่ไม่ชอบเพื่อความรัก

.

ความหมายของสิ่งต่าง ๆ จึงไม่ได้อยู่ที่ตัววัตถุเองแต่อยู่ที่“ความสัมพันธ์” และอยู่ที่ว่าเราให้ความหมายต่อสิ่งนั้นอย่างไร  หากสิ่งนั้นเป็นสิ่งที่สำคัญมากพอก็จะทำให้เราเปลี่ยนแปลงการมองตัวเองและมองโลกในแบบใหม่  แบบที่คุณเป็ดมองตัวเองและมองโลกต่างไปจากเดิม (Self-transformation) คุณเป็ดมีตัวตนใหม่ที่เชื่อมโยงกับคนอื่น ไม่ใช่แค่ “ตัวฉันที่หลีกเลี่ยงฝน” แต่เป็น “ตัวฉันที่เห็นคุณค่าของความสัมพันธ์”

.

ในชีวิตจริง  เราก็น่าจะเคยมีบางช่วงเวลาแบบเดียวกับคุณเป็ดในเรื่องนี้  สัญลักษณ์ในนิทานอาจเคยอยู่ในชีวิตของเรา

.

“ฝน” สัญลักษณ์ของสิ่งที่เรากลัว แต่กลายเป็นบทเรียนที่งดงาม เราอาจ "กลัวความเปียก" เช่น กลัวความล้มเหลว ความเจ็บปวด การสูญเสีย  แต่ในบางช่วงของชีวิต เรายอมก้าวผ่านมันเพื่อรักษาสิ่งสำคัญ เช่น ความรัก ความสัมพันธ์ หรือการเติบโต

.

"กบ" สัญลักษณ์ของคนที่เปลี่ยนชีวิตเรา  อาจมีหลายครั้งที่เราพบใครสักคน  แม้ผ่านเข้ามาในชีวิตเราในช่วงเวลาหนึ่ง แต่เขาทำให้เรามองโลกต่างออกไป   เขาอาจเปลี่ยนความคิด มุมมอง ความกลัว หรือจุดมุ่งหมายในชีวิตเรา   ถึงแม้เขาจะจากไป แต่เรา “ไม่ใช่คนเดิมอีกต่อไป”  การปฏิสัมพันธ์กับใครบางคน สามารถเปลี่ยนความหมายของชีวิตได้ (Self through Others)

.

"เป็ด" สัญลักษณ์ของการเปลี่ยนแปลงตัวตนจากภายใน  เพราะธรรมชาติของชีวิตต้องการความมั่นคงปลอดภัย เราจึงไม่ชอบความเปลี่ยนแปลง  แต่เมื่อมี “เหตุผลจากใจ” เช่น ความรัก ความผูกพัน เราก็มักเปลี่ยนแปลงตัวเองได้อย่างไม่น่าเชื่อ  เช่น คนที่ไม่เคยเดินทางคนเดียว แต่กล้าทำเพราะอยากไปเยี่ยมใครบางคน   ตัวตนของเราไม่เคยหยุดนิ่ง และเปลี่ยนแปลงได้เสมอ  เมื่อเรามีประสบการณ์ใหม่ ๆ ผ่าน “การสะท้อนคิด” และ “การปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น” (Concept of Self)

.

เพราะเราไม่ได้อยู่ในโลกตามลำพัง

เราทุกคนล้วนสร้าง “ความหมาย” ของชีวิตจากการพบเจอใครบางคน

คน ๆ หนึ่งอาจเข้ามาเปลี่ยนความหมายของบ้าน

อีกคนหนึ่งเปลี่ยนความหมายของความกลัว

และบางคน…เปลี่ยนความหมายของ “ตัวเราเอง”

.

สิ่งสำคัญ....ไม่ได้อยู่ที่ว่าเราจะเปียกหรือไม่

แต่อาจอยู่ที่เราพบว่า “ใคร” กล้าเปียกเพื่อเรา

และ "ใคร" ที่ทำให้เรากล้าเปียกเพื่อเขา

.

และเพราะเหตุนี้ “คุณเป็ดไม่ชอบเปียก” จึงเป็น “เล่มนี้ที่รัก”

.

เขียน : ดร.จารุทัศน์ วงศ์ข้าหลวง