เมื่อติดแหง็กอยู่ที่ไหนสักแห่ง ติดแหง็กอยู่ในสถานการณ์ที่ไม่สามารถทำอะไรได้ ติกแหง็กแม้แต่ในความคิด จะทำอย่างไร

.

หนังสือเล่มนี้เริ่มต้นที่บอยทำว่าวลอยไปติดบนต้นไม้ เขาพยายามดึงและกระตุกแล้ว แต่ว่าวก็ไม่ตกลงมา เรื่องวุ่น ๆ เริ่มขึ้นที่บอยปารองเท้าขึ้นไปบนต้นไม้ เพื่อให้ว่าวหล่นลงมา แต่ว่าวก็ยังอยู่ที่เดิม จากนั้นบอยก็ปาทุกสิ่งทุกอย่างที่เขาเจอขึ้นไปบนต้นไม้ ไม่ว่าจะเป็น แมว บันได ถังสี เก้าอี้ เป็ด จักรยานของเพื่อน อ่างล้างจาน ประตูหน้าต่าง รถของครอบครัว คนส่งนม ลิงอุรังอุตัง เรือเล็ก เรือใหญ่ แรด รถบรรทุกสิบล้อ บ้านตรงข้าม ประภาคาร ปลาวาฬ รถดับเพลิงที่มีนักดับเพลิงอยู่ด้วย รวมทั้งเลื่อยที่เขาคิดจะเอามาเลื่อยต้นไม้ แต่เลื่อยไม่ได้ ทั้งหมดติดแหง็กอยู่บนต้นไม้ เมื่อต้นไม้ไม่มีที่ว่างแล้วว่าวที่ก็หล่นลงมา แต่ทุกสิ่งที่ปาขึ้นไปยังติดแหง็กอยู่บนต้นไม้แทน

.

เรื่องราวเริ่มต้นที่ปัญหาของบอย แต่มองลึกไปเรื่อย ๆ จะพบคำว่า จักรยานของเพื่อน บันไดของเพื่อนบ้าน รถของครอบครัว บ้านตรงข้าม รถดับเพลิงของชุมชน กระจายอยู่ตลอดทั้งเรื่อง เรื่องเล็ก ๆ ของคนหนึ่งคนที่ไม่สามารถจัดการได้ ลามไปถึงเพื่อน ครอบครัว และชุมชนได้ด้วย แม้บอยจะคำนึงถึงผลกระทบกับผู้อื่นตลอดแล้ว แต่ก็สุดควบคุม บางที...ชีวิตนอกหนังสือก็อาจเป็นอย่างนี้เหมือนกัน การกระทำของเรามีผลต่อผู้อื่นและสิ่งอื่นเสมอ "ความรับผิดชอบ" เริ่มต้นที่การรู้ความสำคัญนี้

.

การเฝ้ามองชีวิตตัวละครในหนังสือ ทำให้เราไม่ต้องลงไปเผชิญเอง ตัวละครแสดงให้เห็นเป็นที่เรียบร้อย จะทำตามหรือไม่ จะมีวิธีที่ดีกว่าหรือไม่ ขึ้นอยู่กับเรา ยิ่งเห็นมาก ยิ่งมีข้อมูล เพื่อเป็นทางเลือกได้มาก

.

การเฝ้ามองชีวิตคนก็เช่นกัน เราไม่ต้องไปเผชิญเอง ได้มีเวลาไตร่ตรองว่าหากเป็นเราจะทำอย่างไร แต่อาจไม่ต้องก้าวก่ายไปถึง “เธอน่าจะทำอย่างนั้น เธอน่าจะทำอย่างนี้” เพราะเราไม่ใช่เขา เขาไม่ใช่เรา

.

การเฝ้ามองชีวิตตัวเองยิ่งสำคัญ ในยามที่เป็นตัวละครเอง เรามักติดแหง็กเสมอ เราอาจเคยผ่านเหตุการณ์เหล่านี้มาแล้ว ตั้งแต่การนั่งลงร้องไห้คร่ำครวญ ชี้นิ้วโทษทุกสิ่งถ้วนหน้า หาทางแก้ด้วยความพยายามแต่ก็เหมือนยิ่งปาทุกสิ่งสุมเข้าไป รวมไปถึงการยืนมองเฉย ๆ แต่เมื่อเรามีสติแล้ว เราถอยออกมามองชีวิตเรา เมื่อนั้นเรามักได้คำตอบที่ดีกว่าเดิม

.

กว่าจะได้คำตอบที่ดีกว่าเดิม ต้องผ่านการแก้ปัญหาที่เรามองว่าแปลกแบบที่บอยทำนั่นแหละ อันที่จริงเป็นเรื่องดีด้วยซ้ำ ประสบการณ์ที่ผิดพลาดนั้นจะทำให้ทักษะของเรากล้าแกร่งกว่าเดิม เพียงแค่เริ่มต้นที่ “ยอมรับมัน” ด้วยการยิ้มให้กับตัวเราเองในวันผิดพลาดที่ผ่านมา เพราะข้อมูลและทักษะที่กล้าแกร่งนั้นต้องสั่งสมผ่านประสบการณ์เสมอ “ความช่วยเหลือจากผู้อื่น” ก็อาจจำเป็นเหมือนกัน นักดับเพลิงมาถามบอยแล้วว่ามีอะไรให้ช่วยไหม แต่ดูเหมือนว่าบอยจะยังนึกไม่ออกว่านักดับเพลิงช่วยได้นะ (อันที่จริง บันไดก็ช่วยได้ตั้งแต่หน้าแรก ๆ แล้ว) กว่าบอยจะนึกได้ว่ายังมีอะไรติดอยู่บนต้นไม้อีก ก็ดูเหมือนว่าบอยจะนอนอยู่บนเตียงแล้ว “สติ” จึงอาจต้องมาเร็วขึ้นสักหน่อย ที่สำคัญที่สุด “การหยุด ประเมิน และลองวิธีอื่นที่ดีกว่า” อาจทำให้บอยนำว่าวลงมาจากต้นไม้ได้เร็ว ไม่ลำบากตัวเองและคนอื่นเท่าที่เป็นอยู่นี้ เพราะตลอดเรื่องก็มีคน สัตว์ และสิ่งของมากมายที่สามารถทำให้บอยนำว่าวลงมาได้ ทั้งหมดนี้น่าจะจำเป็นมากสำหรับการแก้ไขปัญหาอย่างสร้างสรรค์

.

ทักษะนี้เด็กเล็ก ๆ เริ่มเรียนรู้และพัฒนามาเรื่อย ๆ หากได้รับโอกาสที่จะได้เผชิญโดยไม่มีผู้ใหญ่เข้าแทรกแซงมากเกินไป เริ่มตั้งแต่ใส่รองเท้าไม่ได้ ของเล่นกลิ้งไปใต้ตู้ ลืมนำเครื่องดนตรีมา ทำการบ้านไม่ทัน ไม่ชอบอาหารกลางวันที่โรงเรียน ทำดินสอหาย อยู่ในกลุ่มกับเพื่อนไม่ได้ ฯลฯ

.

การแก้ปัญหาพัฒนาจากเรื่องเล็กไปสู่เรื่องใหญ่ จากรูปธรรมสู่นามธรรม จะสั่งสมจนเป็นฐานสำคัญของการไม่ติดแหง็กบ่อย ๆ เมื่อโตขึ้น และมีแนวโน้มจะหลุดพ้นจากการติดแหง็กได้เร็วขึ้นเรื่อย ๆ

.

หนังสือเล่มนี้ช่วยให้หลุดพ้นจากภาวะติดแหง็กได้เมื่อไม่นานนี้

“ติดแหง็ก” จึงเป็น “เล่มนี้ที่รัก”